- خویش باز(خُ / خَ)
کنایه از فانی فی اﷲ. (آنندراج) :
سالار سپاه بی نیازان
بیاع متاع خویش بازان.
واله هروی (از آنندراج)
سالار سپاه بی نیازان
بیاع متاع خویش بازان.
واله هروی (از آنندراج)
معنی خویش باز - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
کشاورز، دهقان، برای مثال به سالی ز دینار من صدهزار / ببخشید بر مردم خویش کار (فردوسی۴ - ۶/۱۲۰)
وظیفه شناس
وظیفه شناس
خودبین، برای مثال خویش بین چون از کسی جرمی بدید / آتشی در وی ز دوزخ شد پدید (مولوی - ۱۶۹)
(خوَشْ / خُشْ)
لغت نامه دهخدا
با باد نیکو. با باد خوب. ریّح: یوم ریح،روزی خوش باد. (یادداشت مؤلف). عذوت الارض، خوش باد گردید. عذا البلد، خوش باد گردید شهر. (منتهی الارب)
(خوَشْ / خُشْ)
لغت نامه دهخدا
زمینهایی که بکسی که طرف میل باشد می بخشند بشرطی که آن شخص چیز کمی بصاحب داده و در وقت احضار بخدمت دیوانی حاضر باشد. (ناظم الاطباء)
(دی دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
خوشباشنده، خوش آمد که تملق باشد. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی) ، خوش آمدگو:
بغفلت عمر شد حافظ بیا با ما بمیخانه
که شنگولان خوشباشت بیاموزندکاری خوش.
حافظ
بغفلت عمر شد حافظ بیا با ما بمیخانه
که شنگولان خوشباشت بیاموزندکاری خوش.
حافظ
دهی است از دهستان مؤمن آباد بخش درمیان شهرستان بیرجند، واقع در 25 هزارگزی شمال باختری درمیان، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)
(خَ شُ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
متکبر. صاحب نخوت. (یادداشت مؤلف). کنایه از مغرور و متکبر. (آنندراج). خویشتن بین:
گرچه شیری چون روی ره بی دلیل
خویش بین و در ضلالی و ذلیل.
مولوی.
پرده ز رخ برمگیر تا نشوم خودپرست
آینه را برمدار تا نشوی خویش بین.
سلمان ساوجی
گرچه شیری چون روی ره بی دلیل
خویش بین و در ضلالی و ذلیل.
مولوی.
پرده ز رخ برمگیر تا نشوم خودپرست
آینه را برمدار تا نشوی خویش بین.
سلمان ساوجی
(خَ زَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
خودشناس. (یادداشت مؤلف) :
بمرواندر بسی دیدم جوانان
دلیران جهان کشورستانان
ببالا همچو سرو جویباری
بچهره همچو باغ نوبهاری
از ایشان شیرمردی خویش دانی است
کجا در هر هنر گویی جهانیست.
(ویس و رامین)
بمرواندر بسی دیدم جوانان
دلیران جهان کشورستانان
ببالا همچو سرو جویباری
بچهره همچو باغ نوبهاری
از ایشان شیرمردی خویش دانی است
کجا در هر هنر گویی جهانیست.
(ویس و رامین)
(خوی / خی)
لغت نامه دهخدا
آنکه خود حرکت کند. خودکار. (یادداشت مؤلف) ، درستکار. متدین. (از حاشیۀ برهان قاطع). وظیفه شناس. (یادداشت مؤلف) ، برزیگر. (برهان قاطع) دهقان. کشتکار. (ناظم الاطباء). خیشکار:
بسالی ز دینار سیصد هزار
ببخشید بر مردم خویشکار.
فردوسی
بسالی ز دینار سیصد هزار
ببخشید بر مردم خویشکار.
فردوسی
که گوی بازد، که با گوی بازی کند، شخصی که چوگان و گوی بازی کند، (از برهان قاطع)، بازیگری را گویند که چند عدد گوی الوان در دست گرفته یک یک را بر هوا اندازد و بگیرد، (برهان قاطع) (آنندراج) (ناظم الاطباء)،
نام روز نوزدهم از ماههای فلکی، (برهان قاطع) (فرهنگ نظام)
نام روز نوزدهم از ماههای فلکی، (برهان قاطع) (فرهنگ نظام)
هوسباز، هوشمند
شادمان، شاد باش